Δευτέρα, Μαΐου 22, 2017

Λεφτά υπάρχουν λες, κι ύστερα δεν υπάρχουν

Η κυβέρνηση του πρώτου Μνημονίου έθεσε υψηλά τον πήχη για τις επόμενες. Όλα τα μοτίβα της μνημονιακής ρητορικής συναντώνται εδώ στην πρώτη τους, αθώα μορφή

Ήταν  Σεπτέμβριος του 2009 όταν ο Γεώργιος Ανδρέα Παπανδρέου, αρχηγός πια του κόμματος του αείμνηστου πατρός του, ανέβαινε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, έναν μήνα πριν από τις εκλογές. Ο Κώστας Καραμανλής, μετά από δύο επιτυχείς εκλογικές αναμετρήσεις, έχοντας επαναφέρει το κύρος της συντηρητικής παράταξης ύστερα από τις αλλεπάλληλες εκλογικές ήττες από το 1993 μέχρι το 2004, ετοιμαζόταν για μια σκληρή μεν, αλλά αναπόφευκτη ήττα. Η ίδια η ρητορική του, ηττοπαθής, χωρίς να τάζει το παραμικρό, με συναίσθηση του τι μέλλει έρχεσθαι, ήταν η απόλυτη συνταγή αποτυχίας. Και τι καλύτερο για τον Παπανδρέου πάνω σε αυτόν τον καμβά από την επαγγελία μιας απίστευτης ευωχίας: «Δεν είναι απλώς το πού θα βρούμε τα λεφτά, αλλά το πού πηγαίνουν τα λεφτά, γιατί λεφτά υπάρχουν. Έχουμε 31 δισ. ανείσπρακτους φόρους».


Η φράση αυτή, συμπυκνωμένη στο μικρό της σκέλος «Λεφτά υπάρχουν», θα γίνει το σύμβολο μιας εποχής. Το σύμβολο του γενναίου ψεύδους που προηγείται της μεγάλης καταστροφής. Το σύμβολο επίσης όλων των αντίστοιχων μικρο- ή μεγαλοψεμάτων που θα ακολουθήσουν τα επόμενα επτά χρόνια της μνημονιακής διακυβέρνησης.

Πού είναι τα λεφτά;

Λίγο μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας, και μάλιστα με το συντριπτικό ποσοστό του σχεδόν 44%, ο Γιώργος Παπανδρέου, έτοιμος να φέρει τη νέα διακυβέρνηση στη χώρα, θα συνειδητοποιήσει πως λεφτά δεν υπάρχουν. Η αναθεώρηση του ελλείμματος θα το φέρει διπλάσιο του προσδοκώμενου και η ελληνική κρίση χρέους θα αρχίσει με τον οίκο Fitch να υποβαθμίζει την Ελλάδα από Α σε Α-. Η κυβέρνηση, ωστόσο, παρέμεινε πιστή στο να αναγγέλλει ότι θα ακολουθήσει τις αρχικές προεκλογικές της δεσμεύσεις. Η πεποίθηση ότι «λεφτά υπάρχουν» θα συνεχίσει να είναι το λάιτ μοτίφ της ρητορικής της. Επιδόματα σε αναξιοπαθούντες συν ένας Προϋπολογισμός που προέβλεπε αρκετές παροχές θα επιταχύνουν τις εξελίξεις. Λίγο μετά την κατάθεση του Προϋπολογισμού υπήρξε νέα αρνητική εξέλιξη, που αφορούσε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας. Στις 8 Δεκεμβρίου ο οίκος Fitch υποβάθμισε για δεύτερη φορά την ελληνική οικονομία στο επίπεδο ΒΒΒ+.

Τα πράγματα σκουραίνουν, το κόστος του δανεισμού αυξάνεται και η Ευρώπη αρχίζει να διαβλέπει τη σοβαρότητα του προβλήματος της Ελλάδας. Οι πιέσεις για δημοσιονομικά μέτρα αρχίζουν να εντείνονται. Ενώ η ρητορική της κυβέρνησης είναι αυτή του

ελέγχου της κρίσης, τα μέτρα που παίρνονται Φεβρουάριο και Μάρτιο είναι ενδεικτικά του κινδύνου μιας στάσης πληρωμών. Ο Προϋπολογισμός ουσιαστικά ανατρέπεται, ενώ το «πάγωμα» μισθών και συντάξεων θα ξεκινήσει μια πορεία που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα και χαρακτηρίζεται από την ακραία φτωχοποίηση των πολιτών. Στις 8 Απριλίου του 2010, ο «υπουργός του Μνημονίου», όπως θα αυτοχαρακτηριστεί ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, θα δηλώσει πως «η Ελλάδα δεν σκοπεύει να κάνει χρήση του μηχανισμού στήριξης». Η συνέχεια είναι γνωστή. Έναν μήνα μετά, με φόντο το ακριτικό Καστελόριζο, ο Γιώργος Παπανδρέου θα ανακοινώσει το πρώτο Μνημόνιο.

«Έχουμε μόνο 10 λεπτά» Από το διάγγελμα Παπανδρέου στο Καστελόριζο και ένθεν, όλη η αφήγηση της ελληνικής κρίσης διά στόματος των κυβερνώντων συνοψιζόταν στην αναγκαιότητα να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των πιστωτών και στο ότι δεν είχαμε επιλογή παρά να συμμορφωθούμε προς τις υποδείξεις. Το αφήγημα της πίεσης μπροστά στην καταστροφή θα χτίσει το ψευδές αφήγημα της απουσίας εναλλακτικής, που θα αποτελεί πλέον μόνιμη επωδό. Ο Γιώργος Παπανδρέου θα δήλωνε αργότερα, επί παραδείγματι, πως είχε μόλις δέκα λεπτά να αποφασίσει.

«Χρόνος δεν μας δόθηκε. Φανταστείτε τους εαυτούς σας στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης στις Βρυξέλλες. Εξαιρετικά δύσκολες διαπραγματεύσεις, η πρόοδος είναι εξαιρετικά αργή, η ένταση στα ύψη. Είναι πλέον 2 παρά 10 τα ξημερώματα. Ένας πρωθυπουργός φωνάζει: “Γρήγορα, έχουμε μόνο 10 λεπτά”. Τον ερωτώ: “Γιατί; Έχουμε σοβαρές αποφάσεις να λάβουμε, χρειαζόμαστε χρόνο”. Ένας άλλος πρωθυπουργός παρεμβαίνει και λέει: “Χρειαζόμαστε μια συμφωνία τώρα. Σε 10 λεπτά ανοίγουν οι αγορές στην Ιαπωνία και θα έχουμε πανωλεθρία στην παγκόσμια οικονομία”». Δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι, με τα δημοσιονομικά δεδομένα που υπήρχαν, ένας πρωθυπουργός δεν θα είχε την προνοητικότητα να σκεφτεί εκ των προτέρων τι θα πράξει. Η συμφωνία για την ένταξη της Ελλάδας στη μέγγενη των ΔΝT-Ε.Ε.-ΕΚΤ είχε εξάλλου προετοιμαστεί εν κρυπτώ για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν από τον Απρίλιο του 2010, όπως αποκάλυψαν ο πρώην γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν, και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.

Τροπολογίες και κατεπείγοντα Το μεγαλύτερο ψέμα της περιόδου, ωστόσο, είναι η υποστήριξη ότι η είσοδος στο Μνημόνιο άφησε ανέπαφο τον πολιτικό έλεγχο στην κυριαρχία της χώρας. Για παράδειγμα, ας δούμε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (Hellenic Financial Stability Fund, HFSF), που ιδρύθηκε το 2010, επί Γ. Παπανδρέου, με σκοπό τη διατήρηση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, μέσω της ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, σύμφωνα με τον ιδρυτικό του νόμο (3864/2010), δεν ανήκει στο Δημόσιο και διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Ο αμιγώς ιδιωτικός χαρακτήρας του Ταμείου, μάλιστα, δεν αναιρείται ούτε από την κάλυψη του συνόλου του κεφαλαίου του από το ελληνικό Δημόσιο (άρθρο 1, Ν. 3864/2010). Ιδρύθηκε με αρχικό κεφάλαιο 10 δισ. ευρώ, το οποίο αυξήθηκε στα 50 δισ. (αρχικά με πράξη  νομοθετικού  περιεχομένου  στις 19/4/2012, που έπειτα κυρώθηκε  με το πρώτο άρθρο του νόμου 4079 τον Σεπτέμβριο του 2012). Τα ανωτέρω 50 δισ. καλύπτονται σταδιακά από το ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης της χώρας  από την Ευρωπαϊκή  Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δηλαδή με δανεισμό διά νόμου από την τρόικα (άρθρο 3, Ν. 3864/2010), και χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της σταθερότητας του ελληνικού  τραπεζικού συστήματος, μέσω της ενίσχυσης της κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών  αλλοδαπών  πιστωτικών ιδρυμάτων, εφόσον λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα κατόπιν άδειας της Τραπέζης της Ελλάδος (άρθρο 2, Ν. 3864/2010).

Στον Νόμο 3872 της 3ης Σεπτεμβρίου του 2010, που αφορά την «εκτέλεση περιηγητικών πλόων από πλοία με σημαία τρίτων χωρών  με αφετηρία ελληνικό λιμένα και άλλες διατάξεις» εμφανίζεται «ως διά μαγείας» διάταξη (άρθρο 7) που αυξάνει το ποσό (που μέχρι τότε ήταν 30 δισ.) των παρεχόμενων εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου προς τις τράπεζες για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας κατά 25 δισ. ευρώ! Οι άσχετες τροπολογίες, οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, τα κατεπείγοντα νομοσχέδια είναι ήδη εδώ. Κι ενώ οι στόχοι του Μνημονίου αποτύγχαναν -μια διαδικασία που θα επαναληφθεί έκτοτε πολλές φορές-, νέα μέτρα ήρθαν να προστεθούν. Από τον Μάιο του 2010 έως τα τέλη Ιουνίου του 2011, οπότε και ψηφίστηκε εν μέσω έντονων λαϊκών αντιδράσεων το περίφημο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, η ανεργία και ο πληθωρισμός  ανέβηκαν στα ύψη και τα ελλείμματα έδειχναν να μεγαλώνουν κι άλλο. Η ρητορική της κυβέρνησης θα παραμείνει, ωστόσο, η ίδια: Η σωτηρία της χώρας, τα δυσάρεστα μέτρα, η απουσία εναλλακτικής, τα νέα μέτρα, που θα είναι τα… τελευταία.

Η αντικατάσταση του Γιώργου Παπακωνσταντίνου από τον Ευάγγελο Βενιζέλο θα είναι καταλυτική. Η ρητορική ευφράδειά του θα αποτελέσει την κορύφωση του έως τότε newspeak στη δικαιολόγηση των μέτρων. Ποιος θα ξεχάσει, π.χ., ότι το χαράτσι της ΔΕΗ, ο διαβόητος ΕΝΦΙΑ, πλασαρίστηκε ως ένα προσωρινό μέτρο;

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα επηρεάσει κομβικά και το τέλος της διακυβέρνησης  Παπανδρέου, όταν και θα ακυρώσει τις προσδοκίες του προέδρου του για δημοψήφισμα:

«Η θέση της Ελλάδας μέσα στο ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση της χώρας, που δεν μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση. Το κεκτημένο αυτό του ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτηθεί από τη διεξαγωγή  δημοψηφίσματος».


https://ipropaganda.gr/ 


ΠΡΕΖΑ TV
22-5-2017

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

GREXIT ΚΑΙ ΞΕΡΟ ΨΩΜΙ ΚΑΙ ΜΕ ΚΑΘΕ ΚΟΣΤΟΣ.
Η ΜΟΝΗ ΕΛΠΙΔΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ.